Kalbi besleyen atardamarların tıkanmasıyla kalp kasının yeterli seviyede oksijen alamaması ve dolayısıyla kalp dokusunun hasar görmesine kalp krizi denir. Kalp krizinin en önemli nedeni damar tıkanıklığıdır. Kalbe kan akımını sağlayan atardamarlarda kolesterol ve yağ gibi maddeler damar duvarlarında plak adını verdiğimiz yapıları oluşturur. Atardamarların içi zamanla bu plaklar yüzünden daralıp kan akımını engellerler, bazen de bu plaklar en tepe noktasından yırtılıp üzerinde pıhtı oluşmasına sebep olurlar, bu pıhtı da damarı tıkayarak ani, beklenmedik kalp krizine yol açarlar.
Kalp Krizi En Çok Kimlerde Görülür? (Risk Faktörleri)
- İleri Yaş
- Ailede kalp krizi geçiren birisinin olması (Genetik etkenler)
- Sigara
- Yüksek tansiyon
- Yüksek kolesterol
- Şeker hastalığı
- Obezite
Kalp Krizinin Belirtileri Nelerdir?
Kalp krizlerinin birçoğu önceden belirti verse de hafife alınmayacak bir kısmı hiçbir belirti vermeden, aniden gelişir. Hastaların üçte ikisinde kriz gerçekleşmeden günler, bazen haftalar öncesinde göğüs ağrısı, nefes darlığı, çabuk yorulma gibi belirtiler görülür. En önemli ve ilk belirti göğüs bölgesinde yaygın baskı tarzındaki ağrıdır. Ağrı şiddetlidir, çoğu zaman çeneye ve sol kola doğru yayılma eğilimi gösterir. Genellikle yarım saatten uzun sürer.
Kalp krizi geçiren hastalarda genelinde huzursuzluk ve ölüm korkusu olur. Yüz solgunlaşır ve soğuk terleme meydana gelir. Sıkıntı hissinin yanı sıra baş dönmesi, bayılma, nefes darlığı, bulantı, kusma, geğirme, nabız düzensizliği olabilir. Tansiyon yükselebilir fakat bazen de kalp yetmezliğine bağlı şok gerçekleştiğinde düşebilir. Kalp ritmi genelde düzensizdir.
Kalp Krizi Anında Ne Yapılmalıdır?
Kalp krizi belirtileri görüldüğünde yapılması gereken ilk şey bir yere oturup dinlenmek ve acil yardım servisini aramaktır. Harekete devam etmek zaten oksijen alamayan kalbin oksijen ihtiyacını artıracaktır. Bulunduğunuz yerin havadar olması oksijeni artırır. Eğer kapalı ortamdaysanız pencereleri açın. Eğer kalp krizi geçiren bir kişiyle karşılaşıyorsanız, ilkyardım deneyiminiz yoksa müdahalede bulunmayın, sağlık ekiplerini bekleyin. Kravat, gömlek gibi sıkan kıyafetler varsa gevşeterek rahatlamasını sağlayın.
Kalp Krizine Önceden Önlem Alınabilir mi?
- Sigara içmeyerek,
- Fazla kiloları vererek,
- Spor yaparak,
- Düzenli olarak tansiyon, kolesterol ve şeker ölçümleri yapılarak; tansiyon kontrol altında tutularak, kötü kolesterol düşürülerek kalp krizine önlem alınabilir.
Obezite, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol ve şeker gibi hastalıklar kalp krizi riskini artırır. Bu hastalıkların kontrol altında tutulması kalp krizini önlemek açısından en doğru yoldur.
Kolesterolü olan kişiler hayvansal gıdalardan uzak durmalı ve sebze, meyve ağırlıklı beslenmelidir. Hareketsiz yaşam bırakılmalı, düzenli egzersiz ve yürüyüşler yapılmalıdır.